Value in life

Bible le Raltuk

• By Chan Lian
• 29 October, 2023
• No Comments

Ral i tuk hi um ti hlah seh ti cu mi vialte nih duh dih a si. Nain nihinni tiang a dong kho lomi a si fawn. Russia le Ukraine han cu sau lak an i tuk cang. Atu Israel le Hamas a si hoi. Kanmah Kawlram bantuk in ram chung ral hi hmun tampi ah tuk cuahmah a si. Vawlei uktu hna nih ral tuk kong ah phung tampi an ngei. Culakah tuk lo awk a ttha lomi ral a um ve ti zong ai tel. Cucu “Just war” tiah an auh. Chimh duh mi cu ral hi tuk lo awk a that ti lo caan a um ti a si i a ruang le i tuk ning an chim mi pasarih ka hun langhter lai (Jerry Vines).

1) Ram siloah mibu pakhat nih a dang ram siloah a dang mibu cung i tuk hmasanak a um tikah mah le mah ikhamhnak (Va khamh hnanak) ah ral tuk a hau cang.

2) Ral tuk tikah tinhmi hman a um hau. Mah ca hlawknak men siloin mipi ca i dinnak umter duh tuk ding a si.

3) Remdaihnak lam dang vialte kawl dih cang i a si khawh ti lo hnu lawng ah i tuk ding. 

4) Raltuknak ah mipi nih an nawl ngeih dih ding mi biakhiahtu bu (Congress or CNF) um hrimhrim ding.

5) Raltul tikah teinak hmuh khawh ding mi lawng tuk ding. Tei khawhnak lam a ngei hmasa lai. Ralkap silomi mipi vanpang chawn in ral tuk lo ding. A tei tik ah mak colh ding.

6) Raltuknak i a dih ding mi thilri, a liam ding mi nunnak nakin hmuh ding mi thil tha a let in a tam lawng ah tuk ding.

7) Hriamthlak tik ah mipi cu a hrial bak in hrial ding. Mipi caah raltuk i mipi thihter cu a sung colh.

Kan Bible tuanbia i ral a tu hmasa cem cu Abraham a si (Genesis 14). Ramdang siangpahrang pali le Lot umnak Sodom siangpahrang le a dang siangpahrang pali fonh i tuknak ral a si. Sodom lei hi ramdang sinagpahrang kut tangah kum 12 an um cang caah dohdalnak an hun thok a si. An sungah caah Sodom ram ummi minung le thilri vialte cu ramdang ah an kal pi hna. Culioah cun Abraham a tu Lot le a chungkhar, a thilri vial te zong an i tel ti kha kan hmuh mi a si. Cutikah, abraham nih a mi hna chungin 318 a thim hna i ral tuk ah an kal. Zan an ih kar ah an tuk hna i an tei hna. Cuticun a tu pa Lot le midang hna cu a va luatter hna tiin a tawinak cun kan hmuh. Abraham nih raltuk ding hi ai tim bal lo. Hamnseh midang nih a tu pa chungkhar cungah fahnak fak tuk an tuah tikah a va chanh a hau (Victim protection). Khrihfa hna hlanchan ka pa Augustine nih duh naloin tuk a hau mi ral (Morally just war) hi a um ko tiah a rak ti ve.

Amah belte Lot cu a luat dih hnuah Sodom thiamthiam ah a kir than. Chan phu lo, luatter phu lo ti khawh a si. Abraham cu Salem siangpahrang Melchizedek (Dingthlulairel Pathian) sinah a kal i lomhnak a langhter.  Nihin ka dohthlennak le vawlei i ral an i tuk cuahmah mi ahhin nang le kei hi a lang in a zohtu men kan si awk a si lo. Vawlei ah uktu tha an chuah khawhnak caah thla kan cam awk a si. Nawlngeihnak hman cu Pathian sin lawnglawng in a ra (Rom 13, Titus 3:1). Uktu thalo an tlaknak ding le Pathian sinah a kir dingmi hruaitu Abraham bantuk an chuah khawhnak hnga caah thla cam hna usih.